Oyun Terapisi

OYUN TERAPİSİ NEDİR?
Oyun terapisi çocukların uyumlu ve mutlu olarak yaşamalarını hedefleyen gelişimsel bir terapi şeklidir. Çocukların oyunu ve oyuncakları kullanarak kendilerini ifade etme gereksinimlerine odaklanan özel bir süreçtir.

Çocuklar, kendilerine güvenli bir ortam sunan eğitimli bir oyun terapisti ile istedikleri şekilde oynayabilmeleri için cesaretlendirilirler. Bu süreçte, çocuklara duygusal sorunlarını ifade edebilmeleri için değişik çeşitte birçok oyuncak sunulur. Çocukların kendilerini sanat, drama ve fantazi içeren oyunlar yoluyla ifade edebilmeleri için fırsat yaratılır. Oyun ve oyuncaklar kullanılarak çocuklar ile iletişim kurmaya, sorunları çözmelerine ve olumsuz davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olunur.

Çocuklar oyun yoluyla hayatı prova eder. Bu oyun, çocuğun yeni bilişsel ve sosyal becerileri, değerleri ve ahlaki değerlendirmeleri anlamasını ve bunları kendisi ile bütünleştirmesini sağlar.

Oyun yoluyla duygu, düşünce ve travmalarını dışa vururlar. Terapatik müdahale olmadığında kişinin önemli kısımları eksik kalabilir ya da kusurlu oluşabilir.

Oyun yoluyla baş etme becerisi geliştirir, sorunlarını olumlarlar.

OYUN TERAPİSİNDE AMAÇ NEDİR?

Geleneksel psikoterapi biçimleri yerine kendisi gibi rahat hissedeceği bir alan yarattığı için, çocuğun kendi hakkında iyi şeyleri fark edip takdir etmeyi öğrenmesine de destek olur.

Ayrıca çocukların sosyal ilişki ve iletişim becerilerini geliştirdiği kanıtlanan oyun terapisi ile, konuşmayı reddeden bir çocuğun birkaç seanstan sonra, birkaç kelime öbeği söylemeye başlayabildiği görülmüştür.

Özellikle iletişim kurmakta ve kendini  sağlıklı bir şekilde ifade etmekte güçlük çeken çocuklar için oldukça faydalı olmakla birlikte; yoğun stres altında kalmış veya travmatik bir olay yaşamış çocuklar için de baş vurulan yöntemlerden birisidir. Bu yöntem ile çocuk hayatındaki ‘’normallik’’ duygusunu hissetme şansı yakalar.

Bunun yanı sıra, duygusal veya sosyal ilişkilerinde çeşitli bozukluklarla mücadele eden çocuklar için de terapi esnasında oyun terapisinden büyük ölçüde yararlanılır. Özellikle öğrenme güçlüğü, otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), depresyon, anksiyete bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi bozuklukların gözlendiği çocuklarda oyun terapisinin etkisi bilimsel araştırmalarca kanıtlanmıştır.

OYUNUN YAPISAL TEMELLERİ

• FİZİKSELLİK: Bireyin oyundaki motor hareketlerinin ve koordinasyonunun durumu

• SOSYALLİK: Bireyin oyunda yardımlaşma paylaşma, sürükleyicilik ve diğer İnsanlara gösterdiği yakınlık gibi, oyun arkadaşları ile kurduğu İlişkilerin tümü

• KAVRAMSALLIK: Oyuna katılanların beceri ve kabiliyetleri, farklı karakterdeki rolleri üstlenmesi, oyun taktiği üretmesi ya da geleneksel oyun usulünü kullanıp, kullanmamasıdır.

• İSTEKLİLİK: oyuna katılımdaki isteklilik ve arzudur.

• KEYiFLİLİK: Oyuncunun oyundan zevk almasıdır.

OYUN TERAPİSİNİN EVDEKİ OYUNDAN FARKI NEDİR?

Oyun oynamak çocuğa yaşamlarında insanlarla girdikleri etkileşimleri yeniden canlandırma fırsatı veren doğal bir fırsattır. Oyunun üç temel amacı vardır: İlk ikisi çocuğun bilişsel ve motor gelişimini desteklemek, üçüncüsü ise duygusal çatışmaların çözülmesini sağlamaktır.

Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin yardımcı olduğu konular:

Saldırgan davranışlar

Kaygı ve korkular

Aşırı çekingenlik

Davranışsal gerileme, kardeş kıskançlığı

Özgüven ve sosyal beceri sorunları

Uyku, yemek ve tuvalet sorunları

Zihnin cinsel davranışlarla aşırı meşgul olması (aşırı mastürbasyon..)

Ailede yaşanan değişimlere uyum sağlamada yaşanan sorunlar
Yas ve kayıp durumları, Anne baba ayrılığı gibi

Fiziksel nedeni olmayan mide bulantıları,  baş ağrıları gibi rahatsızlıklar

OYUN TERAPİSİ HANGİ ÇOCUKLARA YAPILIR?

Oyun terapisi 2-11 yaş aralığındaki çocuklara uygulanabilir. Çocuklar genellikle 2-2.5 yaşlarında sembolik oyun (-mış gibi oyunlar, örneğin evcilik, doktorculuk gibi) oynamaya başlarlar. Oyun terapisi de çocukların sembolik oyun oynamaya başlamasıyla birlikte uygulanabilir.

Oyun terapisi çocuğun yaşadığı pek çok duygusal ve davranışsal problem için çözüm sunabilir. Özellikle kaygı, korku, aşırı çekingenlik, içe kapanıklık, saldırgan davranışlar, kardeş kıskançlığı, sosyal uyum sorunları, uyku, yemek ve tuvalet alışkanlığı sorunları, boşanma, evlat edinme, yas, kayıp ve travma süreci geçiren çocuklar için uygundur.

Oyun terapisi çocukta davranış değişikliği ile beraber sosyal ve duygusal anlamda gelişim ve genel iyi oluş halini de destekler.

OYUN TERAPİSİ KAÇ SEANS SÜRER?

Oyun terapisi süreci çocuğun yaşadığı soruna ve geçmiş ile bugün yaşadığı deneyimlere bağlıdır. Oyun terapisi genellikle haftada bir ya da iki kez olmak üzere düzenli şekilde devam ettiğinde 16-20 seans arası sürmektedir. Bu süreci çocuğun gelişimsel dönemi ve terapinin gidişatı da etkilemektedir.

Klinik Psikolog

Müge CANTÜRK