Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) dikkatsizlik, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ile karakterize bir psikiyatrik bozukluktur.

Dikkatsizlik Bulguları

*Dikkatsizce hatalar yapma

*Dikkatini odaklamada sorun yaşama

*Verilen görevleri tamamlayamama

*Ev ödevlerini yapmak istememe

*Unutkanlık

Hiperaktivite/ Dürtüsellik Bulguları

*Eller ayaklar kıpır kıpırdır

*Oturduğu yerden sık kalkma

*Uygun olmayan ortamlarda koşma, tırmanma

*Aşırı konuşma, söz kesme

Dikkatsizlik baskın, hiperaktivite baskın ve birleşik ( hem dikkatsizlik hem de hiperaktivite özellikleri gösterme) olmak üzere 3 farklı görünümü vardır. Dikkatsizlik baskın görünüm kız çocuklarında daha sıktır.

Çocukluk ve ergenlik döneminde en sık görülen psikiyatrik hastalıklardan biridir. Erkek çocuklarda kız çocuklardan 3 kat daha fazla görülür.

DEHB nin oluşumunda hem kalıtsal hem de çevresel faktörlerin etkisi vardır. DEHB olanların birinci derece akrabalarında DEHB gelişme olasılığı, yaklaşık 8 kat daha fazladır. Gebelikte sigara kullanımı, stresli gebelik bilinen çevresel  risk faktörleri arasındadır.

DEHB  tanısı çocuk ve ergen psikiyatrisi tarafından muayene edilerek konulur. Tanıya yardımcı testler, öğretmen ve ebeveyn tarafından doldurulan ölçekler kullanılabilir.

DEHB de dikkatsizlik bulguları verilen göreve karşı çocuğun motivasyonu düşük olduğunda alevlendiğinden, bilgisayar oyunları oynamak gibi keyif aldıkları etkinliklerde odaklanabilecekleri, bu durumun DEHB tanısından uzaklaştırmadığı akılda tutulmalıdır.

Okul çağı çocuklarında dikkatisizlik ve hiperaktivite sınıf ortamında daha rahat tespit edilir. Yaş arttıkça hiperaktivite azalır, ergenlik döneminde dürtüsellik artar, dikkatsizlik genelde aynı seyirde devam eder.

DEHB tanılı çocuk ve gençlerde  3 ana bulgu olan dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik dışında ek problemler de olabilir: sosyal ilişkilerinde dürtüsellikleri nedeniyle sorun yaşayabilirler, akran reddi yaygındır, disleksi (harfleri ters yazma, heceleyerek okuma gibi ) eşlik edebilir.

Sıklıkla DEHB ye diğer psikiyatrik rahatsızlıklar da eşlik eder, bunlardan bir kısmı:

*Karşıt olma karşıt gelme bozukluğu

*Davranım Bozukluğu

*Öğrenme bozuklukları

*İnternet bağımlılığı

*Uyku bozuklukları

*Gece alt ıslatma

DEHB maalesef çocukluk dönemi ile kısıtlı bir bozukluk değildir, hayat boyu süren bir seyre sahiptir.

DEHB tanılı gençler tedavi edilmedikleri zaman okulu bırakma, madde kötüye kullanımı, suça karışma oranları daha sıktır.

DEHB tedavisinde Amerika, Kanada ve Avrupa klavuzlarının tamamı psikostimülan ilaçların kullanılmasını önermektedir. Bununla birlikte hafif şikayetleri olan 6 yaş altı çocuklarda tedaviye ebeveyn eğitimi ve davranışsal yöntemler ile başlanılabilir, bu yöntemler yetersiz kaldığında ilaç tedavisi planlanılabilir.

Psikostimülan ilaçların etkinlikleri ve güvenlikleri 100 den fazla çalışmada doğrulanmıştır, çocuk psikiyatri alanının en köklü farmakolojik ajanıdır.

Son dönemde yapılan bazı çalışmalarda da DEHB tanılı çocuklarda Attentioner Dikkat Eğitiminin dikkat problemlerine iyi geldiği gösterilmiştir.